Noodplan overstromingen voor het Brussels gewest is een feit

BRUSSEL – 7 januari 2025. Overstromingen vormen een van de belangrijkste natuurlijke risico’s voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Om die uitdaging het hoofd te bieden, werkte safe.brussels een Bijzonder Nood- en Interventieplan Overstromingen (BNIP Overstromingen) uit. Sophie Lavaux, gouverneur voor crisisbeheer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, keurde het plan vandaag goed.

Ondergelopen straten, verzadigde rioleringssystemen, ondergelopen kelders ... Hevig onweer en stevige regenbuien zorgen nog al te vaak voor heel wat schade en overlast in de Brusselse gemeenten. Bij langdurige regenval kunnen bovendien waterlopen buiten hun oevers treden.

“Regen kunnen we niet tegenhouden. Maar als overheden, instellingen, verenigingen, bedrijven en particulieren de handen in elkaar slaan, kunnen we wel proberen de schade door overstromingen te voorkomen of te beperken. Het noodplan dat ik vandaag goedkeurde, is het resultaat van een succesvolle en constructieve samenwerking met onze collega’s van Leefmilieu Brussel, Brusselse wateroperatoren en de hulp- en interventiediensten, zoals de Brusselse brandweer en de politie” - Sophie Lavaux, gouverneur voor crisisbeheer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Een prioriteit voor de autoriteiten en de hulpdiensten

Op vraag van de provinciale veiligheidscel om prioritair te werken op noodplanning en crisisbeheer voor extreme weersomstandigheden, werkte safe.brussels het afgelopen jaar aan een BNIP Overstromingen.

In 2023 werd reeds het Brusselse Waterbeheerplan 2022-2027 (WBP) goedgekeurd en gepubliceerd door Leefmilieu Brussel. Dat plan wil het gewest veerkrachtiger maken en voorziet in een aantal overheidsmaatregelen om overstromingen te bestrijden en de schade die ze veroorzaken zoveel mogelijk te beperken. Die maatregelen voor de preventie van overstromingen en een beter waterbeheer zijn cruciaal.

Het BNIP Overstromingen vormt binnen de risicocyclus vandaag een aanvulling op de preventie en zorgt ervoor dat we voorbereid zijn als er een grootschalige overstroming zou zijn in het gewest. Concreet is het voortaan het belangrijkste referentiekader in geval van zware overstromingen die een beheer op gewestelijk niveau vereisen.

“De complexiteit van het beheer van overstromingen in een stedelijke omgeving vereist een specifiek noodplan. Dat plan, opgesteld door safe.brussels, is essentieel om onze weerbaarheid ten aanzien van klimaatrisico’s te versterken. Leefmilieu Brussel prijst dit plan, dat verschillende essentiële pijlers omvat. Het houdt rekening met de ongeziene gebeurtenissen die zich recent in Wallonië voordeden en benadrukt de maatregelen die vooraf moeten worden getroffen om de impact van eventuele overstromingen te beperken, evenals de acties die achteraf moeten worden ondernomen om een snelle herstart van de essentiële functies van de stad te verzekeren”  - Barbara Dewulf, adjunct-directeur-generaal Leefmilieu Brussel.

Vier extreme scenario’s geïdentificeerd

Het BNIP Overstromingen bundelt alle informatie over de hydrografie, de waterinfrastructuur, de bevoegde actoren en de beschikbare middelen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daarnaast beschrijft het 4 risicoscenario’s én de verwachte impact van elk scenario:

•    Extreme terugstroom van de rioleringen in de kelders en aan de oppervlakte op wegen (terugkeertijd van 100 jaar)
•    Extreme waterafvoer via de wegen (“flashflood”)
•    Hoogwaterstanden van waterlopen die buiten hun oevers treden
•    Obstructie van centrale Zennekoker

Het plan bevat ook een overzicht van acties en maatregelen die door de wateroperatoren en door de actoren van het crisisbeheer kunnen worden genomen in geval van een (dreigende) overstroming. Communicatie en informatie aan de bevolking, evenals burgers helpen om de juiste handelingen te stellen, zijn daarnaast cruciaal.

Een basis om ons samen voor te bereiden 

Het proces van de totstandkoming van dit BNIP en de toekomstige operationalisering zijn minstens zo belangrijk als het plan zelf. Deze processen zorgen voor een groter bewustzijn rond het risico op overstromingen. Er werd heel wat informatie en kennis vergaard over het overstromingsrisico voor het BHG, die nu verder gedeeld zal worden met andere actoren.

In 2025 wordt het plan verder uitgerold op niveau van de hulp- en interventiediensten, de gemeenten en andere actoren. Die partners zullen op hun beurt plannen of procedures opmaken of aanpassen om het risico op overstromingen te integreren en erop te anticiperen. De goedkeuring van dit BNIP vormt dus zeker geen eindpunt.