Sevesorisico: zware industriële ongevallen

Wat is het sevesorisico?

Sevesobedrijven zijn bedrijven die gevaarlijke stoffen produceren, verwerken, behandelen, gebruiken of opslaan (chemische fabrieken, raffinaderijen, belangrijke brandstofopslagplaatsen ...).
De naam ‘Seveso’ verwijst naar het industriële ongeval dat plaatsvond nabij de stad Seveso in Italië in 1976.

Lage drempel en hoge drempel

Wat betreft bedrijven die geclassificeerd zijn als SEVESO, onderscheiden we de zogenaamde lagedrempelondernemingen en hogedrempelondernemingen, afhankelijk van de aard en de hoeveelheid gevaarlijke stoffen die in het bedrijf aanwezig zijn. Dit verschil geeft aan dat SEVESO hogedrempelondernemingen een hoger risico vertonen in geval van een incident. Naast interne veiligheidsmaatregelen en versterkte externe controles, zijn SEVESO hogedrempelondernemingen door de overheden en hulpverleningsdiensten onderworpen aan een bijzonder noodplan om zo goed mogelijk te handelen in geval van een incident.

De Sevesobedrijven in Brussel

Drie bedrijven zijn momenteel betrokken op het Brussels grondgebied.
Confort Energy _ Anderlecht _ Lage drempel
Total Energie _ Neder-Over-Heembeek _ Lage drempel
Lukoil Belgium _ Neder-Over-Heembeek _ Hoge drempel

Het betreft 3 brandstofopslagplaatsen (stookolie of wegbrandstof).

Types mogelijke ongevallen

In België is elk risicovol bedrijf onderworpen aan strikte regelgeving en er vinden regelmatig inspecties plaats. Het risico op een zwaar ongeval is beperkt. Een ongeval veroorzaakt door bepaalde gevaarlijke producten kan echter niet volledig uitgesloten worden. Ongevallen in Sevesobedrijven kunnen verschillende vormen aannemen:

• Brand: gericht op alle of delen van de installaties en kan impact hebben buiten de grenzen van het bedrijf (rook, warmtestraling ...).
• Toxische uitstoot: uitstoot van chemische stoffen in de lucht zodat schuilen of evacuatie nodig kan zijn. Dit risico is niet geïdentificeerd voor de SEVESO-installaties in het Brussels gewest, behalve in geval van brand (alle rook is op zich toxisch).
• Ecotoxisch risico: een ecotoxisch risico duidt op de uitstoot van toxische stoffen die schadelijk zijn voor het milieu, bijvoorbeeld de vervuiling van water en bodem.
• Explosierisico: dit risico is niet geïdentificeerd voor de 2 lagedrempelinstallaties in het Brussels gewest. Onder bepaalde omstandigheden zou een ongeval op de SEVESO hogedrempelinstallatie van Neder-Over-Heembeek de plaatselijke vorming van een gaswolk onderhevig aan explosie kunnen veroorzaken. 

Preventie- en controlemaatregelen

Sevesobedrijven moeten vele wettelijke verplichtingen respecteren, met name:

• Vooraf activiteiten meedelen
• Veiligheidsrapporten opstellen
• Veiligheidsmanagementsystemen invoeren
• Noodmaatregelen plannen

Controles worden uitgevoerd zowel door de FOD Werkgelegenheid als door Leefmilieu Brussel om ervoor te zorgen dat alle voorwaarden gerespecteerd worden.

Noodplanning

Hoewel de betrokken bedrijven en overheden ervoor zorgen de risico’s op incidenten te minimaliseren, kunnen die niet volledig uitgesloten worden en bereiden de overheden en hulpverleningsdiensten zich hierop voor.
Voor SEVESO hogedrempelinstallaties neemt deze voorbereiding de vorm aan van een bijzonder noodplan. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn de Federale diensten van de gouverneur voor crisisbeheer belast met het opstellen en bijwerken van dit ‘bijzonder nood- en interventieplan’ (BNIP) in samenwerking met de hulpverleningsdiensten en het bedrijf. Dit plan definieert de te volgen procedures en de in te zetten middelen in geval van een zwaar ongeval evenals de beschermingsmaatregelen die burgers moeten volgen.

Het noodplan wordt regelmatig geactualiseerd en er worden regelmatig oefeningen gehouden.

Wat doen als burger?

Zich vooraf informeren

• Controleer of je in de buurt van een Sevesobedrijf woont. Als je de risico's in jouw omgeving kent, kan je je er ook op voorbereiden.

Zich voorbereiden

• Schrijf je in op BE-Alert om een bericht te ontvangen in geval van een noodsituatie.
• Tegenover elk risico kan je ook een noodplan opstellen bij  https://crisiscentrum.be/nl/wat-kan-jij-doen/maak-een-plan/een-plan-bij-je-thuis. Het zal jou en je familie helpen om snel en correct te reageren in geval van een zwaar ongeval.
• Voorzie een noodpakket zodat je enige tijd kan schuilen of snel kan evacueren.

In geval van incident

Bij een ongeval in een Sevesobedrijf zullen de overheden richtlijnen en aanbevelingen doorgeven aan de bevolking. Deze zullen bepaald worden volgens de omvang en aard van het incident. Schuilen is de beste manier om je te beschermen, als je in de buurt bent, om te vermijden dat je te veel in contact komt met de rook.

Met schuilen wordt bedoeld:

• Naar binnen gaan en binnen blijven in een gebouw.
• Deuren en ramen sluiten en ventilatiesystemen uitzetten.
• Hoewel het explosierisico beperkt is, installeer je je bij voorkeur op afstand van de ramen in geval van een ontploffing.
• Houd je aan de aanbevelingen van de overheden. Informeer je over de juiste te nemen maatregelen.

Niet op eigen initiatief evacueren. Ook niet met de auto, om te vermijden dat je vastgeraakt in het verkeer en het werk van de hulpverlening hindert. Als evacuatie noodzakelijk is, zullen de overheden instructies doorgeven aan de betrokken personen zodat die kalm en veilig verloopt.

Ga de kinderen niet ophalen op school. Zij worden opgevangen en zijn veilig.

Geef gevolg aan de aanbevelingen van de overheden en hulpverleningsdiensten. Zij zullen je op de hoogte houden – onder meer via de media en sociale media – en zullen aangeven wanneer de voorzorgsmaatregelen opgeheven kunnen worden. Contacteer 112 alleen in geval van levensgevaar zodat de lijn niet overbelast raakt en urgente oproepen beantwoord kunnen worden.